Kaan Gülten’in Yapay Zeka Öngörüleri
- AI Dünya tarihinin en büyük buluşu, adeta big bang sonrası dünyanın oluşumu gibi, her şey yeniden şekillenecek
- Daha somut bir kıyaslama ile internetin icadı, hatta elektriğin icadı ve hatta yazının icadı ile de kıyaslanabilir. Yazının icadına tanıklık ettiğinizi düşünün.
- İnsanoğlunun nesilden nesile aktardığı tüm öğretiler, bilgi, deneyim, keşif, icat ve kültürlerin artık çok daha hızlı kaydedilmesi, derlenmesi ve aktarılmasıyla insanoğlunun evrimsel gelişimini hızlandırabilecek.
- Özellikle sağlık konusunda tam bir hızlandırılmış devrim sürecine gireceğiz. Penisilin’in milyonda bir ihtimalle laboratuvar ortamında rastgele keşfedilmesinden örnekle milyonlarca ihtimali yapay zekaya deneterek tarihsel olarak keşfedemeyeceğimiz hızda yeni birçok ilacı ve tedavi yöntemini keşfedebiliriz.
- Kişiselleştirilmiş tıp alanında kişiye özel ilaç ve tedavi yöntemleri geliştirme konusunda yapay zeka eşsiz bir imkan sunmaktadır.
- Bir yandan asansörlerin, araçların yol açtığı kas zayıflığı, sosyal medyanın sebep olduğu hafıza zayıflığı gibi olumsuz etkileri sebebiyle düşünme, üretme, muhakeme ve karar verme konularında insanoğlunun zayıflamasına sebep olacak.
- Robotik, otomasyon ve sanayileşme mavi yakayı tehdit ediyordu. Yapay zeka ise ilk defa beyaz yakayı bu ölçekte tehdit eden bir teknoloji durumunda.
- İnternet devrimi sonrası ortaya çıkan ve ekran gerektiren (tv, laptop, pc, tablet, cep telefonu) tüm işleri yapay zeka yapmaya başlayacak.
- Yapay zeka devrimi sektörleri dalga dalga etkileyerek geliyor, ancak insanın yavaşlığı bu dönüşüm hızına uyum sağlaması açısından zor olduğu için dalga sektörleri süpürerek ilerleyecek.
- Yapay zekanın eğitilme kolaylığı ve ekonomikliği sebebiyle, özellikle stajyer, yeni mezun gibi sektöre yeni girecek kişilerin yetiştirilmesinde büyük engel olacak. Bu sebeple yapay zeka ile ilgili yetenek ve yetkinliklere sahip olmak her sektörde yeni mezunlar için kaçınılmaz olacak.
- Geleneksel eğitim sistemini yapay zekaya adapte edemeyen ülkeler ve üniversiteler, diploma ve imza zorunluluğu olmayan mesleklerde dramatik bir mezuniyet düşüşü yaşayacaklardır. Gerçek hayattaki gereksinimler çok daha hızlı değişecek.
- Son 4 yıldır yapay zekanın tehdit ettiği üniversite bölümlerini tercih etmemelerini öneriyordum. Ancak şu anda çocukların, ya yapay zeka geliştirmeye ya da hayatta kalma becerileri kazanmaya yönelmesi gerekmektedir.
- Metin yazarlığı, içerik editörlüğü, senaryo, çevirmenlik yazılı iletişim açısından ilk etkilenen meslekler oldu. Bunları sırasıyla görsel tasarım, seslendirme, simultane çeviri, video, özel ders ve eğitmenlik, sekreter ve asistanlık, dijital pazarlama, SEO, reklam, satış, website oluşturma, domain, hosting, araştırma, analiz, danışmanlık gibi meslekler izleyecek.
- İnsanların arama ve sorgu davranışları üzerindeki etkisi sebebiyle influencerların ve influencer marketingin etkisi çok daha büyüyecek. Ancak influencerlar bir uzmanlık alanında kanaat önderi olmadığı durumda yapay zeka sonuçlarına müdahil olması mümkün olmayacak.
- Yapay zeka önümüzdeki 2 yıl içerisinde, pazarlamacıların, stratejistlerin, iletişimcilerin ve günümüzün yaratıcı profesyonellerinin işlerini %95 oranında yapabilecektir.
- İnternet dünyasında yapay zekanın en yıkıcı etkisi agentların aktif olarak hayatımıza girmesi sonrası olacaktır. Websitesi ziyareti, tıklama, gezinme, kayıt olma, email gönderme, yazışma, raporlama gibi bir asistanın veya stajyerin genel olarak yapabileceği temel internet kullanıcısı işlerinin çoğunu yapabilecek seviyeye geldiğinde çoğu meslek geçerliliğini yitirmeye başlayacaktır.
- E-ticarette de agent kavramı ile birlikte OpenAI veya Google üzerinde tanımlı adres ve kart bilgilerimiz ile ihtiyaçlarımıza göre en iyi ürünü en iyi fiyatla bütçemize ve ihtiyacımıza en uygun özellikteki tercihe göre sunarak bir onayla ziyaret, sepete ekleme, kayıt olma/giriş yapma, satın alma, ödeme bilgisi girme gibi birçok fonksiyonu yaparak e-ticaret süreçleri büyük ölçüde website bağımsız gerçekleşecektir.
- Yapay zeka çağındaki en büyük risk, büyük veri ile beslendiği için sonuçları veya önerileri normal bir algoritma önerisinden çok daha güncel ve yüksek doğrulukta olacağından insanların kararlarındaki kontrolü her geçen gün daha fazla alabilecek ve ileride kitleleri manipüle edebilecek bir güce kolaylıkla dönüşebilecektir. Google’ın önerilen aramaların en çok arananlar olduğu düşüncesi veya Amazon’u öne çıkardığı ürünün en çok tercih edilen en ekonomik ürün olduğu algısı gibi.
- Yapay zeka savaşlarında Google’ın en büyük avantajı kişiselleştirebildiği big datasının şu zamana kadar en büyük data durumunda olması. Google servisleri aracılığıyla, analytics, browser, search console, gmail, maps, search gibi birçok verinin bizi bizden de iyi tanıyabilecek güçte olması yapay zekayı eğiterek işlerimizde kullanma noktasında en büyük kolaylığı sunacaktır.
- OpenAI için en önemli kişiselleştirilmiş veri kullanıcıların yaptığı geçmiş sorgular ve diyaloglar. OpenAI tamamen ücretsiz olup basit bir search box modeli ile Google benzeri bir arayüze dönerek sohbet odası kavramından çıkarsa daha fazla aktif diyalog oluşturabilir ve sohbet geçmişini tutmayı kapatanlara kısıtlı özellik sunarak kişiselleştirmeyi kibarca zorunlu hale getirmeyi başarabilir.
- Google ve OpenAI için her zaman varolan veritabanının güncel kullanıcı ve özellikle uzman çıktıları ile iyileştirilmeye ve geliştirilmeye devam etmesidir. Bu sebeple yapay zeka geleceğinde kişileri doğrulayan ve uzmanlık alanlarını tanımlayan platformların yapay zeka platformlarıyla işbirliği en sağlıklı yapay zeka sonuçlarını geliştirme yöntemi olacaktır.
- Gerçek kişileri uzmanlık alanlarına göre doğrulayarak, uzmanlık alanlarını hem çalıştıkları şirketler, pozisyonları ile hem de top voices rozetleri ile doğrulayarak ürettikleri içerikleri yapay zeka sonuçlarına kolayca entegre edebilirler. Çünkü şu anda uzman olmayan anonim 1.000 kişinin bir konudaki paylaşımı yapay zekayı manipüle edebilirken, o konudaki 5 profesör veya uzmanın farklı bir yayını yapay zekanın güçlü referans sebebiyle manipülasyonu zor bir içerik oluşturmasını sağlayabilecektir.
- Linkedin’de kendi alanında güçlü bir profil inşa etmek yapay zekanın geleceğinde var olabilmek adına etkili bir strateji olacaktır. Google’ın geçtiğimiz yıllarda uyguladığı Sağlık ve Finans konularındaki otoriterliği önceliklendirdiği YMYL algoritması bunun en büyük kanıtıdır.
- OpenAI’nın %40 hissesinin Microsoft’ta olduğunu değerlendirdiğimizde Linkedin’in tüm bu doğrulanmış kişi, uzmanlık alanlarına göre top voices rozetlerine yönelik hazırlıkları OpenAI ile gelecekteki bir işbirliğine güçlü işaret oluşturuyor.
- Yapay zekanın geleceğin uzmanlık alanlarına göre bilgiye sahip olmak kadar, çeşitli gündemlerle ilgili haberlere sahip olmak da ayrı bir segmenti oluşturuyor. X ile birlikte Grok da yapay zekada haber alanını domine edecek büyük bir güç.
- Haberin demokratikleşmesini sağlayan X, gücü medya devlerinden alarak yazarlara, gazetecilere yani gerçek kişi olan habercilere vermektedir. Haberin kaynağından ajansa, oradan medya kuruluşuna giden süreç ortadan kalkıyor ve haberin kaynağından direkt tüketiciye ulaşıyor.
- Yapay zeka çağında habercilikte doğrulanmış gerçek kişi olanların içerikleri daha ön planda yayınlanmaya başlayacaktır. Bu da ileride X’in de Linkedin gibi kimlik veya pasaport doğrulama yöntemi geçeceği düşüncesini uyandırıyor bende.
- Aynı şekilde reddit, stack overflow gibi platformlar yapay zekanın eğitiminde öncü topluluk platformları olduğu için güncel sonuçlara katkı anlamında da etkisi her daim var olacaktır. Güncel bilgilerin eklenmediği bir yapay zeka sonucu Medya Larousse ve Ana Britanica’dan farksızdır.
- Dolayısıyla kendi sektörünüzde ve uzmanlık alanınızda yapay zeka sonuçlarında otorite kurmak için, kişisel hesabınızın büyüklüğü ve etki gücü ile oluşturacağınız X, Linkedin ve diğer platform profilleri büyük önem arz ediyor.
- Büyük resme baktığımızda OpenAI, Google ve Grok hepsi eşittir = İnternet olmaya yani internetteki tüm ihtiyacı tek platform ile çözmeye odaklanıyorlar. Bu şekliyle bile websitelerinin içeriklerindense platformlarda doğrulanmış gerçek hesapların içeriklerinden yapay zekanın beslenmesi çok daha yüksek ihtimal görünmektedir.
- Yani websitelerinin birer hesaba dönüşeceğini, ancak içeride kurumsal, lokal, Eticaret diye türüne göre etiketlenerek ona uygun fonksiyonlarda çalıştırılacağını söyleyebilirim. Dolayısıyla bu OpenAI üzerinde her şirketin kendi ticari fonksiyonların göre bir GPT’si olacağı anlamına geliyor. Domainler GPT’ye ve platform hesaplarına dönüşecek.
- Fiziksel işler varlığını sürdürmeye devam edecek. İnsan bedeni sindirim sistemini çalıştırmaya devam ettiği sürece fiziksel tüm ihtiyaçları karşılanmak zorunda olan bir canlıdır. Matrix’teki gibi zihinlerimiz makinaya bağlı bir şekilde sanal evrende yaşamadığımız sürece.
- Elon Musk’ın neurolink projesine baktığımızda neredeyse bunun da gerçek olabileceğini söylemek mümkün. Ancak sanal dünyada yaşamanın dışında zihin ile yapay zekayı tüm ihtiyaçları için yönetmekten bahsetsek daha doğru olur.
- Yine de chatgpt gibi güçlü bir yapay zeka platformunun insanlara çip ile entegre olabileceğini ve bunun milyonlarca dolarlık bir satışla sayılı insanlara yapılabileceğini düşündüğümüzde süper zihinsel güçte insanları yaratmak imkansız olmayacak.
- Tesla ile otonom-paylaşımlı araç yönetim sisteminin devreye girmesi ile birlikte otomobil üretim sektörü de ciddi bir darboğaza girecek ve herkes kısıtlı sayıdaki otonom aracı ihtiyacı doğrultusunda kolayca kullanabilecek.
- Yapay zekanın gelişim hızını artıran en büyük gereksinimin donanım olduğunu düşündüğümüzde Nvidia’nın da güçlü bir oyuncu olduğunu unutmamak lazım ve özellikle humanoid robotlarla yapay zeka birleştiğinde tüm üretim bandında organize bir topluluğun oluşumu oldukça kolay.
- Birbiriyle iletişime geçebilen robotların ortak bir amaçla hareket edebilme kabiliyeti birçok fırsatı taşıdığı gibi beraberinde birçok olası riski de getirmektedir.
- Yapay zekanın tüm duyu organlarıyla, tüm komutları yerine getirebilen bir AGI’ye ulaşması gerçek anlamda insanı her yönüyle taklit edebilen ancak her açıdan çok daha güçlü bir humanoid yaratılması anlamına gelir ki bu insanlık için en büyük riski oluşturur.
- Ancak bu sürecin önündeki en büyük engel gerek donanımsal olarak bu hızı yakalama gerekse enerji ihtiyacını karşılayabilecek kapasiteye ulaşma olacaktır. Ancak bu 2 süreci de hızlandıracak yegane konu yine çözüm bulma ve üretme açısından yapay zeka olacaktır.
- Tüm fiziksel işleri yapanların, berber, beden bakımı, sağlığı, yeme içme, fiziksel aktivite, dans, spor vs. geçerli olacağını söylesem de bu sektörlerin müşterilerinin gelirlerindeki azalma veya kayıp doğrudan yansıyacağı için her ülke özelinde genel bir resesyon yaşanacaktır.
- Kapitalist sistem insanlara hedefler belirleyerek çalıştırabildiği ve kolayca yönetebildiği düzenden, tam otonom düzene geçerken insana ihtiyacının azalması kısıtlı doğal kaynakların yetersizliği ile örtüşünce nüfusun fazlalığına ve artış hızına sorun olarak yaklaşmaya başlayacaktır.
- Hayatta kalmayı başarabilen en güçlü 2 tür; sırasıyla işini yapay zekaya dönüştüren, yapay zeka ürünü geliştiren ve yapay zekayı geliştiren kişi ve şirketler ile kendi tarım arazisinde başta kendi sonra toplumun gıda ihtiyacını karşılayabilecek üretim gücüne sahip olanlar olacaktır. Bill Gates’in yapay zekadan para kazandıkça tarım arazisi alma stratejisini başka türlü açıklayamazdım
- Ancak halkın geneli açlıkla boğuşurken, yapay zeka ile multi milyarder olanların konfor ve rahat içinde can güvenliği ile yaşaması mümkün değildir. Bu da toplumun yaşamını sürdürebilmesi için “evrensel temel gelir” in uygulanmasını zorunlu kılmaktadır. Ancak yapay zeka üretiminden pay alamayacak ülkelerin ekonomik olarak bunu kaldırması da mümkün olamayacağıdan bu geliri yapay zeka şirketlerine vergi olarak yansıtmaya çalışacaklardır.
- Hükümetlerin kısa, orta ve uzun vadeli planlarla geleceğe her bir vatandaşının sorumluluğunu hissederek hazırlanması gerekir. Örneğin, Singapur, 40 yaş ve üstü vatandaşları için eğitim yardımı sağlayarak yapay zeka çağına hazırlanıyor. Kısa vadede eğitim, adaptasyon ve dönüşüm gerekli.
- Ülkelerin artan işsizlik karşısında vergisel anlamda yaşayacağı darboğaz sonucu birçok ülke yapay zeka şirketlerinin gücüyle baş edemeyecek duruma gelebilecektir. Kural koyucular yapay zeka şirketleri olabilir.
- Orta vadede teknolojik olarak yapay zeka yarışının içerisinde olacak tüm adımları atmış olmak zorunlu.
- Uzun vadede sosyalist devlet kavramı çok daha önemli olacak ve belli bir m2 üzeri araziye sahip olan insanlara ekstra vergi yükü getirilerek, her vatandaşın geleceğini sürdürebileceği araziye erişimini kolaylaştıracak teşvikleri sağlaması gerekecektir.
- İnsanın insana hizmet etmemesi gerektiğini düşündüğümüzde, herkesin ihtiyacını karşılayacak robotlar ve yapay zekanın varolması insanoğlunun yer yüzünde cenneti yaşaması anlamına gelmektedir.
- İnsanların sadece sanat, felsefe, iletişim, sohbet, keşif, spor, doğa ile iç içe bir yaşam sürmesi yaradılış gayesine en uygun insan bedeni ve zekasına yakışır bir imkan sunacaktır.
- Ancak tüm bunları düşündüğümüzde, teknolojinin sunduğu tüm kolaylıklar, fırsatlar ve avantajlar belli bir kesim için mi yoksa tüm toplum için mi geçerli olacak sorusunun cevabı, geleceğe iyimser mi kötümser mi bakmamız gerekeceğini gösterecek.
- Yapay zekanın etik ve sorumlu bir şekilde kullanılması için yasalar ve kurallar oluşturulmalıdır. Bu düzenlemeler, yapay zekanın insan haklarına, mahremiyete ve güvenliğe zarar vermeden gelişmesini ve kullanılmasını sağlamalıdır. Ayrıca, bu konuda küresel bir yaklaşım benimsemek de kritik önem taşımaktadır. Tüm ülkelerin ortak adımlar atması ve uyumlu kararlar alması, yapay zekanın potansiyel zararlarını en aza indirirken, uluslararası düzeyde güvenlik ve etik standartların korunmasını sağlayacaktır.
